'Beste Binnenstad' Venlo verrassend middeleeuws

Handel, transport en ondernemen hebben in Venlo steeds een belangrijke rol gespeeld. De stad is daardoor geworden tot wat het nu is. Venlo was in de Romeinse tijd een kruispunt van doorgaande wegen, met de Maas als belangrijke vervoersader.

Uitgegroeid tot echte stad maakte Venlo op het einde van de Middeleeuwen een stormachtige ontwikkeling door. Venlo was lid van het machtige Hanzeverbond. De ondernemersgeest van de middeleeuwse Venlonaren maakte de stad tot een bloeiend handelscentrum en een logistiek knooppunt van internationale betekenis.

De welvaart weerspiegelde zich duidelijk in de rijke vijftiende- en zestiende-eeuwse bebouwing van de binnenstad. Een opvallend aantal duurzaam gebouwde bouwwerken uit deze periode bleef, hetzij vaak voor het oog verborgen, tot in onze tijd bewaard. Hoewel duurzaam bouwen tegenwoordig een nieuwe trend lijkt, bestaat het feitelijk al heel lang. Roy Denessen (Monumenten Venlo) vertelt over recente ontdekkingen in de Venlose binnenstad.

Venlo verwoest?

Lang bestond de gedachte dat de middeleeuwse binnenstad van Venlo na de Tweede Wereldoorlog haar cultuurhistorische waarde voorgoed verloren had. Dit denkbeeld kan nu worden tegengesproken. Roy Denessen: 'De afgelopen jaren hebben we door bouwhistorisch onderzoek een belangrijk deel van middeleeuws Venlo bloot weten te leggen.

Doordat aandacht voor monumenten zich vroeger uitsluitend focuste op gevels, zijn veel bewaard gebleven constructies en interieurs lange tijd over het hoofd gezien. Gevels zeggen namelijk niet alles over een pand, omdat ze regelmatig werden vervangen. Nu de gemeente Venlo de binnenstad ‘van binnenuit’ inventariseert, zijn meer dan zestig middeleeuwse panden ‘herontdekt’ die vanwege de gevel eerder niet van monumentale waarde werden geacht. Met name de straten rondom de markt zijn ware cultuurhistorische schatkamers gebleken'.

Duurzaam gebouwd

Dat nu nog bouwconstructies van 500 tot 600 jaar oud aangetroffen worden, betekent dat er destijds op een duurzame manier gebouwd is. 'Vroeger waren het vooral economische overwegingen om duurzame materialen te gebruiken en goede constructies te maken.

Eikenhouten kapconstructies werden gemaakt om eindeloos mee te gaan, solide houten balklagen konden de eeuwen trotseren en stenen gevels waren gebouwd om tot in lengte van jaren indruk te maken. Dat was allemaal dermate kostbaar, dat het op gedegen wijze werd gebouwd als duurzame investering voor de toekomst. Vastgoed was immers, net zoals nu, het belangrijkste bezit voor de middeleeuwse Venlonaren. Dat werd zorgvuldig gekoesterd en doorgegeven aan volgende generaties'.

Het 'Verhaal van Venlo'

Dat de bewaard gebleven middeleeuwse panden in de Venlose binnenstad gekoesterd moeten blijven, daarover zal weinig twijfel bestaan. De gemeente Venlo zal hier de komende jaren actief op inzetten. Cultuurhistorie vergroot de vitaliteit van Venlo en is een belangrijke aanjager voor de lokale economie. Historische panden in de binnenstad geven immers extra dimensie aan winkel- en horecabezoek.

Ook eigenaren en ondernemers worden gestimuleerd en geprikkeld om duurzaam te investeren in cultuurhistorische kwaliteit. Dat kan bijvoorbeeld door middeleeuwse constructies in winkels weer zichtbaar te maken. Op een aantal plekken in de stad heeft dit al verrassende resultaten opgeleverd, zoals aan de Parade, in de Klaasstraat en in de Gasthuisstraat. Denessen: 'Het ‘verhaal van Venlo’ als middeleeuwse handelstad zal de komende jaren weer tot leven komen en voor iedereen die de binnenstad bezoekt beleefbaar worden'.

Links

Onderzoek naar middeleeuwse panden in de Venlose binnenstad

Kaart van Venlo door Johan Bleau 1649

Venlose Katernen 3: Geschiedenis van het Q4-gebied

[Foto's: Roy Denessen, Jacques Peeters en Birgit Dukers, Buro4]

reageer